Απίστευτα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε με τον ήχο

Η γενική ιδέα του ήχου είναι αρκετά απλή: αντικείμενα παράγουν ηχητικά κύματα που προσλαμβάνουμε με τα ειδικά αισθητήρια όργανά μας, βλέπε αυτιά. Η χρήση του ήχου δεν εξαντλείται βέβαια σε αυτό, καθώς τα ηχητικά κύματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πραγματικά απίστευτες εφαρμογές. Ο ήχος χρησιμοποιείται με ευφάνταστους τρόπους στην επιστήμη, την τέχνη και την ιατρική, με κάποιες από τις εφαρμογές του να είναι πρακτικές και άλλες… λιγότερο! Ας δούμε λοιπόν μερικά «τρελά» πράγματα που μπορούμε πλέον να κάνουμε με τον ήχο…

Να τον εκμηδενίσουμε

Το εργαστήριο Orfield Labs στη Μινεάπολις των ΗΠΑ έχει σχεδιάσει αυτό που το ίδιο αποκαλεί «το πιο αθόρυβο δωμάτιο του κόσμου», με την εφαρμογή να χρησιμοποιείται για να ελεγχθούν ήχοι χαμηλών συχνοτήτων (όπως ο βόμβος του ηλεκτρικού λαμπτήρα, για παράδειγμα). Οι τοίχοι απορροφούν τον ήχο σε απόλυτο βαθμό, ενώ ο περιβάλλων θόρυβος του δωματίου έχει μετρηθεί στα -9 ντεσιμπέλ(!), με το «μείον» να υποδηλώνει ότι είναι πολύ κάτω από την ακουστική συχνότητα του ανθρώπου. Στο δωμάτιο επικρατεί τόση ησυχία που μπορεί κάποιος να ακούσει τους ήχους των εσωτερικών του οργάνων, την ίδια στιγμή που η αισθητηριακή αυτή στέρηση οξύνει όλες τις άλλες αισθήσεις. Το ερμητικό αυτό ακουστικό περιβάλλον προκαλεί μάλιστα επιπτώσεις στο σώμα και τον νου, αφού αν κάποιος περάσει ένα ικανό χρονικό διάστημα εκεί, υπάρχει μια καλή πιθανότητα να βιώσει παραισθήσεις ή να αναπτύξει τη «μεταλλαγμένη» ικανότητα να γεύεται τα χρώματα! Εξαιτίας αυτού, ο ασφαλής χρόνος που μπορεί κάποιος να κλειστεί στο δωμάτιο είναι τα 45 λεπτά…

 Να κρυφτούμε απ’ αυτόν

Ας υποθέσουμε ότι κάνουμε κάμπινγκ σε μια λίμνη, απέναντι ακριβώς από μια παρέα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορούμε να δούμε την παρέα να παρτάρει, χωρίς όμως να είμαστε σε θέση να ακούσουμε τη μουσική. Όταν όμως πέσει η νύχτα, μπορούμε να ακούσουμε ακόμα και τις ιστορίες που μοιράζεται η παρέα, παρά το γεγονός ότι το πρωί δεν ακούγαμε τη σαφώς δυνατότερη μουσική. Γιατί συμβαίνει άραγε αυτό; Το φαινόμενο λαμβάνει χώρα όταν τα ηχητικά κύματα αλλάζουν διεύθυνση (διαθλώνται) εξαιτίας των μεταβολών της θερμοκρασίας του αέρα. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα ηχητικά κύματα κάμπτονται προς τα πάνω λόγω της χαμηλότερης θερμοκρασίας που επικρατεί πάνω από το έδαφος. Αυτό δημιουργεί μια «Ζώνη Σκιάς» εκεί που κάθεσαι, με τα ηχητικά κύματα να ίπτανται πάνω από το κεφάλι σου. Και επειδή το φαινόμενο έχει να κάνει με τις μεταβολές της θερμοκρασίας, συμβαίνει και στη θάλασσα, γεγονός που εκμεταλλεύονται τα υποβρύχια και χρησιμοποιούν τη Ζώνη Σκιάς για να κρυφτούν από τα σόναρ των εχθρικών πλοίων…

Να τον μετατρέψουμε σε όπλο

Δεν πήρε πολύ στην ανθρωπότητα για να σκεφτεί να χρησιμοποιήσει τον ήχο για σκοτεινούς σκοπούς. Το ηχητικό όπλο ακούει λοιπόν στο όνομα Long Range Acoustic Device και «πυροβολεί» μια ηχητική δέσμη σε έναν στόχο που βρίσκεται εκατοντάδες μέτρα μακριά. Η ηχητική ριπή φτάνει σε μέγεθος 150 ντεσιμπέλ (τα οποία εξασθενούν φυσικά με την απόσταση), αριθμός ικανός να προκαλέσει εξουθενωτικό πόνο στον άνθρωπο που θα βρεθεί μπροστά του, ακόμα και μόνιμη βλάβη. Έχει χρησιμοποιηθεί για να διαλύσει πορείες και να ελέγξει καταστάσεις γενικευμένης αναταραχής, την ίδια στιγμή που οι συσκευές έχουν εγκατασταθεί σε ευρωπαϊκά κρουαζιερόπλοια για να απομακρύνουν τους σομαλούς πειρατές!

Να κάνουμε τέχνη

Η μεταφορά των ηχητικών κυμάτων σε μια οπτική συσκευή είναι ο καλύτερος τρόπος για να προσλάβουμε τον ήχο με τρόπο διαφορετικό από τον συνήθη. Τα ηχητικά κύματα δημιουργούν οπτικά μοτίβα, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να φτιάξουμε εξαιρετικά συμμετρική τέχνη. Η μελέτη των ηχητικών αυτών μοτίβων έχει ονομαστεί Cymatics και χρωστά την ύπαρξή της στις παρατηρήσεις του Γαλιλαίου ήδη από το 1632! Δείτε τι μπορούν να κάνουν…

Να σκοτώσουμε κάποιον

Θεωρητικά, είναι δυνατόν να σκοτωθείς από την πίεση του ήχου, όχι όμως με τον τρόπο που νομίζετε. Αν μια έκρηξη είναι αρκετά δυνατή, μπορεί να παράξει αυτό που ονομάζεται «υπερπίεση έκρηξης», που δεν είναι άλλο από μια ξαφνική αύξηση της ατμοσφαιρικής πίεσης που ακολουθεί συνήθως μια μεγάλης ισχύος έκρηξη. Αυτό προκαλεί επίσης έναν τεράστιο σε ένταση ήχο, τον οποίο και συνήθως δεν ακούμε, καθώς τα ανθρώπινα τύμπανα «σφραγίζουν» στα 160 περίπου ντεσιμπέλ. Στα 200 ντεσιμπέλ, η πίεση είναι αρκετή για να τρυπήσει τον πνεύμονα και να προκαλέσει εσωτερική βλάβη, με τις πρώτες ενδείξεις του φαινομένου να πιστοποιούνται στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με στρατιώτες που βρίσκονταν νεκροί παρά το γεγονός ότι δεν έφεραν εμφανή εξωτερικά τραύματα.